Hepatit c virüsü nedir ve nasıl bulaşır?

Hepatit C, karaciğeri etkileyen bir enfeksiyon hastalığıdır. Hepatit C virüsü (HCV) adı verilen bir virüsün neden olduğu bu durum, akut veya kronik formda görülebilir. Akut hepatit C, kısa süreli bir enfeksiyon olup genellikle 6 aydan kısa sürer. Kronik hepatit C ise uzun vadeli bir enfeksiyondur ve tedavi edilmezse ciddi karaciğer sorunlarına yol açabilir. Bunlar arasında siroz, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanseri bulunur. Hepatit C, dünya çapında milyonlarca insanı etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunudur ve genellikle belirti göstermeden ilerleyebilir, bu da teşhisi zorlaştırabilir.

Hepatit C virüsü, enfekte kanın başka bir kişinin kan dolaşımına girmesi yoluyla bulaşır. En yaygın bulaşma yolları şunlardır:

• Uyuşturucu enjeksiyonu: Ortak iğne veya şırınga kullanımı, hepatit C'nin en sık görülen bulaşma yoludur. Bu, virüsün hızla yayılmasına neden olabilir.
• Kan nakli ve organ nakli: Geçmişte, kan ve kan ürünleri ile organ nakilleri hepatit C bulaşmasına yol açabiliyordu. Ancak, günümüzde gelişmiş tarama testleri sayesinde bu risk büyük ölçüde azalmıştır.
• Tıbbi prosedürler: Sterilize edilmemiş tıbbi ekipmanların kullanımı, diş tedavileri veya cerrahi müdahaleler sırasında bulaşabilir. Bu, özellikle hijyen standartlarının düşük olduğu bölgelerde bir risk oluşturur.
• Dövme ve piercing: Steril olmayan iğnelerle yapılan dövme veya piercing işlemleri, hepatit C bulaşmasına neden olabilir. Bu nedenle, lisanslı ve hijyenik yerler tercih edilmelidir.
• Anneden bebeğe geçiş: Hamilelik veya doğum sırasında enfekte anneden bebeğe bulaşabilir, ancak bu durum daha az yaygındır ve risk yaklaşık %5-6 civarındadır.
• Cinsel temas: Hepatit C'nin cinsel yolla bulaşması mümkün olsa da, bu yaygın bir yol değildir. Risk, çoklu cinsel partnerler veya korunmasız cinsel ilişki gibi faktörlerle artabilir.
• Kişisel eşyaların paylaşımı: Jilet, diş fırçası veya tırnak makası gibi kan bulaşması riski olan kişisel eşyaların paylaşılması, nadiren de olsa bulaşmaya neden olabilir.

Hepatit C, günlük temaslar, öksürme, hapşırma, sarılma veya yiyecek ve içecek paylaşımı gibi yollarla bulaşmaz. Bu nedenle, enfekte kişilerle normal sosyal etkileşimlerde bulunmak güvenlidir. Hepatit C'den korunmak için, yüksek riskli davranışlardan kaçınmak, düzenli tarama yaptırmak ve gerekirse aşı veya tedavi seçeneklerini değerlendirmek önemlidir. Erken teşhis ve modern tedavilerle hepatit C genellikle tamamen iyileştirilebilir.