Hepatit c nasıl bulaşır ve geçer?

Hepatit C, Hepatit C virüsünün (HCV) neden olduğu bir karaciğer enfeksiyonudur. Virüs, enfekte kanın başka bir kişinin kan dolaşımına girmesiyle bulaşır. Günlük temaslar, hapşırma, öksürme veya yiyecek-içecek paylaşımı gibi yollarla bulaşmaz. İşte Hepatit C'nin başlıca bulaşma yolları:

• Enfekte kan nakli veya kan ürünleri: Günümüzde kan bağışları tarama testlerinden geçtiği için bu risk oldukça düşüktür, ancak geçmişte yaygındı.
• Kontamine iğneler veya tıbbi malzemeler: Özellikle damar içi ilaç kullanımında iğnelerin paylaşılması, sterilize edilmemiş tıbbi aletler (diş tedavileri, dövme veya piercing ekipmanları) veya sağlık çalışanlarının iğne batması gibi kazalar.
• Cinsel yolla bulaş: Nadir olmakla birlikte, korunmasız cinsel ilişki sırasında kan veya vücut sıvıları yoluyla bulaşabilir; risk, çok eşlilik veya HIV gibi diğer enfeksiyonlar varlığında artar.
• Anneden bebeğe geçiş: Doğum sırasında enfekte anneden bebeğe bulaşabilir, ancak bu düşük bir olasılıktır (yaklaşık %5-6).
• Kişisel eşya paylaşımı: Jilet, diş fırçası veya tırnak makası gibi kan bulaşma riski olan eşyaların paylaşılması.

Hepatit C, genellikle kronik (uzun süreli) bir enfeksiyona dönüşebilir, ancak modern tedavilerle tamamen iyileşme mümkündür. İşte Hepatit C'nin seyri ve tedavisi hakkında bilgiler:

• Akut Hepatit C: Virüsle ilk temas sonrası gelişen kısa süreli enfeksiyondur. Bazı kişilerde bağışıklık sistemi virüsü temizleyebilir ve kendiliğinden iyileşme görülebilir, ancak bu oran düşüktür (yaklaşık %15-25).
• Kronik Hepatit C: Çoğu vakada (%75-85) virüs vücutta kalır ve kronik enfeksiyona yol açar. Tedavi edilmezse, uzun vadede karaciğer sirozu, karaciğer yetmezliği veya karaciğer kanseri gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
• Modern tedaviler: Günümüzde, doğrudan etkili antiviral (DAA) ilaçlar kullanılarak Hepatit C tedavi edilebilmektedir. Bu ilaçlar, ağızdan alınan tabletler şeklindedir ve genellikle 8-12 hafta gibi kısa sürelerde uygulanır. Tedavi başarı oranları %95'in üzerindedir ve virüsün tamamen vücuttan temizlenmesini sağlar. Yan etkiler minimaldir ve eski interferon bazlı tedavilere göre çok daha güvenlidir.
• Destekleyici önlemler: Tedavi sürecinde, sağlıklı beslenme, alkolden kaçınma ve düzenli doktor kontrolleri önemlidir. Aşı ile koruma mümkün olmadığından, bulaşmayı önlemek için riskli davranışlardan kaçınmak esastır.

Özetle, Hepatit C kan yoluyla bulaşan bir virüstür ve modern ilaçlarla etkili şekilde tedavi edilebilir. Erken teşhis ve tedavi, ciddi karaciğer hasarını önlemek için kritiktir. Eğer risk altında olduğunuzu düşünüyorsanız, bir sağlık kuruluşuna başvurarak test yaptırmanız önerilir.