Hepatit b delta nedir ve nasıl teşhis edilir?

Hepatit B Delta, Hepatit D virüsü (HDV) olarak da bilinen, yalnızca Hepatit B virüsü (HBV) ile birlikte bulunabilen bir viral enfeksiyondur. HDV, kendi başına çoğalamaz; çoğalabilmek için HBV'nin yüzey antijenine (HBsAg) ihtiyaç duyar. Bu nedenle, Hepatit D yalnızca Hepatit B taşıyıcılarında veya aktif Hepatit B enfeksiyonu olan kişilerde görülür. İki tür enfeksiyon şekli vardır:

• Eşzamanlı enfeksiyon: Kişi aynı anda hem HBV hem de HDV ile enfekte olur.
• Süperenfeksiyon: Zaten Hepatit B taşıyıcısı olan bir kişiye HDV bulaşmasıdır; bu durum genellikle daha şiddetli sonuçlara yol açar.

Hepatit D, karaciğer iltihabına neden olarak akut veya kronik hepatit gelişimine yol açabilir. Kronik Hepatit D, siroz, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanseri gibi ciddi komplikasyon riskini artırır. Dünya çapında yaklaşık 15-20 milyon kişinin HDV ile enfekte olduğu tahmin edilmektedir ve özellikle Akdeniz bölgesi, Orta Doğu, Orta Asya ve bazı Güney Amerika ülkelerinde yaygındır.

Hepatit D teşhisi, klinik belirtiler, laboratuvar testleri ve bazen karaciğer biyopsisi gibi yöntemlerle yapılır. İşte teşhis sürecinde kullanılan başlıca yöntemler:

• Klinik Değerlendirme: Doktor, hastanın semptomlarını (örneğin, yorgunluk, sarılık, karın ağrısı) ve Hepatit B öyküsünü değerlendirir. Hepatit D şüphesi, özellikle Hepatit B hastalarında hastalığın hızla kötüleşmesi durumunda artar.
• Laboratuvar Testleri: Bu testler, HDV enfeksiyonunu doğrulamak için kanda yapılır. Temel testler şunlardır

- Anti-HDV Antikor Testi: Kanda HDV'ye karşı gelişen antikorları tespit eder. Pozitif sonuç, geçmişte veya mevcut bir HDV enfeksiyonunu gösterir. - HDV RNA Testi: HDV'nin genetik materyalini (RNA) ölçerek aktif enfeksiyonu doğrular. Bu test, virüsün çoğalıp çoğalmadığını belirlemek için kullanılır. - Hepatit B Markörleri: HBsAg, HBeAg ve HBV DNA testleri gibi Hepatit B testleri de yapılır, çünkü HDV teşhisi için Hepatit B enfeksiyonunun varlığı şarttır.

• Karaciğer Fonksiyon Testleri: ALT, AST gibi enzim seviyeleri ölçülerek karaciğer hasarı değerlendirilir. HDV enfeksiyonu genellikle bu değerlerde belirgin yükselişe neden olur.
• Görüntüleme Yöntemleri: Ultrason veya fibroscan gibi yöntemlerle karaciğerin yapısı incelenir ve siroz gibi komplikasyonlar araştırılır.
• Karaciğer Biyopsisi: Şiddetli vakalarda, karaciğer dokusundan örnek alınarak iltihap ve hasar derecesi değerlendirilir; bu, kronik Hepatit D'nin evresini belirlemeye yardımcı olur.

Teşhis konulduktan sonra, tedavi genellikle interferon bazlı ilaçlarla yapılır, ancak Hepatit D'nin tedavisi zor olabilir ve Hepatit B aşısı ile önlenebilir. Erken teşhis, komplikasyonları önlemede hayati öneme sahiptir.