Akut hepatit a nedir ve belirtileri nelerdir?

Akut Hepatit A, Hepatit A virüsünün (HAV) neden olduğu, karaciğeri etkileyen bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. "Akut" terimi, hastalığın ani başlangıçlı ve genellikle kısa süreli olduğunu ifade eder; kronikleşmez, yani uzun vadeli karaciğer hasarına yol açmaz. Hepatit A virüsü, genellikle kontamine (kirli) su veya gıdaların tüketilmesiyle, hijyenik olmayan koşullarda kişiden kişiye fekal-oral yolla bulaşır. Bu nedenle, temizlik ve el yıkama alışkanlıklarının yetersiz olduğu bölgelerde daha yaygın görülür. Hastalık, bağışıklık sistemi tarafından genellikle tamamen iyileştirilir ve çoğu insan hayat boyu bağışıklık kazanır, ancak bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara neden olabilir, özellikle yaşlı yetişkinlerde veya altta yatan karaciğer hastalığı olanlarda risk daha yüksektir. Aşı ile önlenebilir bir hastalıktır ve dünya genelinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Akut Hepatit A'nın belirtileri, virüse maruz kaldıktan sonra genellikle 2-6 hafta içinde ortaya çıkar (kuluçka süresi). Bazı insanlar, özellikle çocuklar, hiçbir belirti göstermeyebilir veya hafif semptomlar yaşayabilir, ancak yetişkinlerde daha şiddetli olma eğilimindedir. Belirtiler hafiften ciddiye değişebilir ve genellikle birkaç hafta ile birkaç ay arasında sürer. İşte yaygın belirtiler:

• Sarılık: Ciltte ve göz akında sararma, idrar renginin koyulaşması (çay rengi) ve dışkı renginin açılması gibi karaciğer fonksiyon bozukluğunun tipik işaretleri.
• Yorgunluk ve halsizlik: Enerji kaybı ve günlük aktiviteleri sürdürmede zorluk.
• Karın ağrısı: Özellikle karaciğerin bulunduğu sağ üst kadranda rahatsızlık veya ağrı.
• Mide bulantısı, kusma ve iştah kaybı: Sindirim sistemiyle ilgili şikayetler, kilo kaybına neden olabilir.
• Ateş: Hafif veya orta şiddette ateş yükselmesi.
• Eklem ağrıları: Genel vücut ağrıları ve rahatsızlık hissi.
• İshal: Bazı durumlarda sindirim problemleri görülebilir.

Belirtiler genellikle kendiliğinden düzelir, ancak şiddetli vakalarda hastanede destekleyici tedavi gerekebilir. Eğer bu belirtilerden herhangi biri varsa, bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir çünkü erken teşhis, komplikasyonları önlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca, hastalığın yayılmasını engellemek için hijyen kurallarına uymak ve gerekirse aşı yaptırmak korunmada kritik rol oynar.